Maar clichés hebben het alleen maar tot cliché geschopt omdat ze zoveel waarheid bevatten en dus is het onomstotelijk waar om te schrijven dat de ogen van Liesbeth Schwartz glinsteren, fonkelen en glimmen wanneer ze over haar bedrijf vertelt. Glinsteren doen die ogen al vroeg op de ochtend, want het is pas negen uur wanneer de deuren van HTMS in Mechelen opengaan. De zon, weerkaatsend in het glas, schijnt weldadig warm op één van die vele onverwacht zachte dagen die de nazomer van 2016 ons cadeau deed.

Als een cadeau: dat is ook hoe Liesbeth Schwartz haar leven en werk lijkt te omarmen.

Als een cadeau: dat is ook hoe Liesbeth Schwartz haar leven en werk lijkt te omarmen.

De bedrijfsleidster van HTMS zélf vragen stellen is bijna overbodig: zo groot is haar enthousiasme dat woorden en zinnen zich vanzelf aaneenrijgen, als de parels van een verhaal waarvan ze dankbaar is dat ze het nog elke dag mag schrijven.

Dat verhaal ontspint zich intussen al zeventien jaar: HTMS werd in 1999 opgestart. Het gaat om een non-fictieverhaal, maar dan wel één waar ook verbeelding bij komt kijken. Niet alleen de verbeelding van een onderneemster die het heeft aangedurfd te dromen, maar ook de menselijke verbeelding die wordt geprikkeld wanneer je verneemt waar de producten van HTMS (High Tech Metal Seals) terechtkomen. Hun hoogwaardige metalen dichtingen, bestand tegen extreme omstandigheden, zweven hoog boven ons hoofd in ruimtetuigen, of staan in voor onze veiligheid omdat ze worden gebruikt in de nucleaire en medische sector.

Vooraleer ze de eerste zin van het HTMS-verhaal schreef, werkte Liesbeth Schwartz voor een Amerikaans bedrijf dat óók metalen dichtingen produceerde, maar in België toch vooral kunststofdichtingen, en daarbij werd hun afdeling metalen dichtingen wat stiefmoederlijk behandeld. Liesbeth stond in voor de aankoop; haar collega Ruud Ilegems voor de productie. ‘Het was een topbedrijfje, maar zowel bij Ruud als bij mezelf kriebelde het om het anders en — welja — ook beter te doen. Met ‘beter’ bedoel ik: onze toenmalige werkgever investeerde niet langer in de afdeling van metalen afdichtingen in België. Wij zagen heel scherp het gat in de markt en doken erin.’ Twee jaar later zou ook Liesbeths echtgenoot, Paul Van den Broeck, mee aan boord springen.

‘Beter doen’ betekende op dat moment dus voor de niche kiezen en vandaag is Liesbeth nog steeds blij met die keuze. ‘Wij maken net het verschil door onze focus op “bestand tegen extreme omstandigheden”. Onze dichtingen worden heel specifi ek afgenomen door onder meer de lucht- en ruimtevaartsector en de off shore olieen gasindustrie. Wij kunnen hen echt een meerwaarde bieden.’

Al na een half uur praten met Liesbeth Schwartz wordt het duidelijk dat ‘beter doen’ een constante is in het verhaal van HTMS. Zo werkt het bedrijf elke vijf jaar aan een nieuwe toekomstvisie, waarin wordt uitgestippeld wat ze méér, anders en beter willen. Die eerste toekomstvisie kwam er al bij de start in 1999, en ging gepaard met de droom om een grote speler te worden in een nichemarkt. Maar ondernemen is meer dan dromen. ‘Alles begint natuurlijk met dromen’, zegt Liesbeth, ‘maar er zijn nog vier andere D’s, mét hoofdletter, die al jarenlang mijn drijfveren zijn.

‘Het gaat mij allemaal om Dromen, Denken, Doen, Durven en Doorzetten — én die vijf dingen steeds beter doen.’

Dat is meer dan aardig gelukt: zo varen anno 2016 op het schip van HTMS 48 werknemers. Het is vooral op haar team dat Liesbeth Schwartz trots is: ‘We zijn een fantastische ploeg. We beschikken elk, en dan bedoel ik echt alle 48 individuen, over onze eigen capaciteiten. We zijn gelijkwaardig maar hebben allen een andere achtergrond en vullen mekaar sterk aan.’

Het gaat mij allemaal om Dromen, Denken, Doen, Durven en Doorzetten — én die vijf dingen steeds beter doen.’

Buiten je cirkel durven stappen

Ook in 2015 werd een nieuwe toekomstvisie opgesteld, en ook dan lag de nadruk op nóg beter dromen, denken, doen, durven en doorzetten. Daartoe werd zelfs de hulp ingeroepen van een coachingbedrijf. ‘Deze keer besloten we om niet alleen met ons drieën de krijtlijnen uit te zetten. Wij hadden al een reeks ideeën op papier gezet en het coachingbedrijf heeft die samengebracht. Paul, Ruud en ikzelf werden ook gescreend tijdens een lang en verhelderend gesprek — kwestie van te evalueren of we realistisch genoeg waren en of we ons plan zouden kunnen waarmaken met het team dat we hadden. Op basis van die coaching is er ‘HTMS 2020’ gekomen.’ Na deze zin volgt een glimlach die zo breed is dat Liesbeth hem haast poogt te onderdrukken. ‘In 2020 zullen we een omzet van 12,5 miljoen hebben en met 80 mensen werken, en een van onze collega’s en sterktemakers, Dimitri Van den Broeck, zal als vierde vennoot mee in de fi rma stappen.

De hulp van het coachingbedrijf heeft Liesbeth ook persoonlijk als een stap vooruit ervaren.

‘Ik was zo blij dat ik eindelijk een gesprekspartner buiten ons wereldje had. Als bedrijfsleider ben je het aanspreekpunt van iedereen, maar je blijft wel in je cirkel van drie mensen rondstappen. Dat is op lange termijn niet gezond. Je moet ook out of the box kunnen praten.’

De eerste stappen van ‘HTMS 2020’ zijn intussen al gezet. Zo werd er in 2016 een nieuwe innovatieafdeling opgericht. ‘Innovatie is cruciaal in deze hoogtechnologische sector’, aldus Liesbeth — terwijl ze een paar keer op tafel tikt om haar woorden kracht bij te zetten. ‘Als ondernemer wil je in de eerste plaats tevreden klanten. Wel, onze klanten uit de ruimtevaart of nucleaire sector hebben een enorme kennis van de toekomst en als je hen méér wilt bieden, moet je ook zelf steeds innovatiever worden. Er zijn grote evoluties in de materialen waarmee metalen dichtingen geproduceerd worden en terwijl we onszelf vroeger te jong of te onervaren vonden om daar actief mee over na te denken, voelen we ons daar vandaag wel klaar voor. Onze ingenieurs volgen nu een opleiding in de metallurgie die hier ter plekke wordt aangeboden en aangepast is aan onze noden.’ Ook het labo van HTMS is uitgebreid en er is geïnvesteerd in een ‘super’microscoop en een hardheidstester.

De hulp van het coachingbedrijf heeft Liesbeth ook persoonlijk als een stap vooruit ervaren.

‘Plots wist ik niet meer wie en waar ik was’

Het steeds beter willen doen: het is een synoniem van de lat steeds hoger leggen. Dat impliceert automatisch dat je ook af en toe op de tippen van je tenen moet gaan staan. Hoewel het niet lijkt alsof Liesbeth Schwartz – haar geestdrift spat in gensters door de vergaderzaal – dat lastig vindt, moet de vraag worden gesteld: krijgt men daar soms geen pijnlijke en vermoeide voeten van?

Het is voor het eerst tijdens het gesprek dat de woorden van Liesbeth zich langzamer vormen. ‘Ja, ik ben al moe geweest.’ Korte stilte; dan: ‘Drie jaar geleden begon ik zware blackouts te krijgen. Ik wist plots niet meer waar ik was of wie ik was.’ Liesbeth raakt met haar vingers haar voorhoofd aan, alsof ze zichzelf eraan wil herinneren dat die bevreemdende ervaring wel degelijk heeft plaatsgevonden. ‘Op een dag stapte ik een winkel uit; de boodschappentassen in de handen — en ik kreeg mijn eerste blackout. Ik zag wel de straat waarin ik me bevond, maar het drong niet meer tot me door waar ik was. Mijn hoofd was leeg. Ik moest gewoon blijven staan waar ik stond, en het duurde een dikke vijf minuten tot ik opnieuw wist waar ik was.’ Er volgden nog een aantal blackouts: toen Liesbeth tijdens een vergadering werd gevraagd of ze een kop koffi e wilde, antwoordde ze haast mechanisch: ‘doe maar wat jij denkt dat het beste is’. Zelfs haar moedertaal drong niet langer tot haar door.

Liesbeth kan er een aantal jaren later heel helder en nuchter over praten. ‘Ik dacht dat ik misschien een suikertekort had en liet me screenen door endocrinologen. Maar mijn probleem was niet fy siek. Ik stond op de rand van een zware burnout. Geleidelijk beseft e ik dat de coachinggesprekken bij het opstellen van ‘HTMS 2020’ me met de neus op de feiten hadden gedrukt: al jaren waren er dingen die ik ‘erbij pakte’ en die niet echt mijn ding waren, maar ik deed ze nu eenmaal omdat het toch om mijn eigen fi rma ging. Zo leidde ik al jaren mee de kwaliteitsafdeling. Pas op, ik deed dat niet tegen mijn zin, hé. Ik geloofde zelfs dat ik ervan genoot, maar eenmaal ik dieper nadacht, wist ik dat ik mezelf iets wijsmaakte. Ik deed het omdat ik dacht dat iedereen dat van me verwachtte.

Creativiteit: cruciaal voor elke ondernemer

Naar een psychiater wilde Liesbeth met haar probleem niet stappen. ‘Ik heb meteen gezegd: ik ga dit zelf oplossen. En dat heb ik ook gedaan. Ik heb leren loslaten en afbouwen.’ Hoe naar de ervaring dus ook was; Liesbeth heeft er wel iets van geleerd. ‘Ja. Dat je in je leven zo veel mogelijk moet doen wat je graag doet. De burnout is de ziekte van onze tijd en dat heeft er deels mee te maken dat mensen vaak een job doen waar ze niet van houden. Het is daarnaast ook belangrijk dat je de balans werk-privéleven streng bewaakt. Er is op dat vlak gelukkig een kentering in onze samenleving: je wordt niet meer scheef bekeken als je zegt dat je wat minder wilt werken. Dat doe ik nu al twee jaar zelf: op vrijdag ben ik niet op het werk. Dat is echt mijn dag. Me-time, zoals het heet. Naar zee gaan met een vriendin; een kappersbezoek; shoppen; een boek lezen: het kan en mag allemaal. Ik heb ervaren dat zo’n vrije dag mijn creativiteit alleen maar doet toenemen. En creativiteit is cruciaal voor elke ondernemer.

Buitenstaanders denken vaak dat ondernemen alleen maar om cijfers, tellen en zakelijkheid gaat. Maar de creatieve kant van je geest is minstens even belangrijk en die bloeit het meest open als je jezelf af en toe rust en ruimte gunt.

Loslaten en de knop uitzetten: van onschatbare waarde in deze tijden, waarin het ook steeds moeilijker wordt om letterlijk de knop van telefoon of computer uit te zetten.’

Rust en loslaten, dus, voegt Liesbeth eraan toe: ‘Net dan zul je nooit figuurlijk in slaap vallen en zul je van je werk blijven genieten.’ Ze kijkt naar buiten, wordt even stil en zegt dan met grote nadruk: ‘Ik vind mijn werk zo ongelooflijk plezant. Elke dag leer ik bij. We maken een boeiend product, net omdat het tot zo’n nichemarkt behoort. Het gaat vaak over projecten die pas binnen twintig jaar gerealiseerd zullen worden, maar ook dat vind ik geweldig: samen met je klanten aan de toekomst bouwen. Vandaar dat de joint venture die we in India hebben opgestart HTMS Futom heet, wat staat voor Future of Tomorrow.’

Buitenstaanders denken vaak dat ondernemen alleen maar om cijfers, tellen en zakelijkheid gaat. Maar de creatieve kant van je geest is minstens even belangrijk en die bloeit het meest open als je jezelf af en toe rust en ruimte gunt.

Zalig moe zijn

Als studente had Liesbeth nooit gedacht dat ze anno 2016 zou doen wat ze nu doet. ‘Ik heb eerst een jaar farmacie gedaan in Leuven, maar dat lag me niet. Toen koos ik voor industrieel ingenieur chemie en mijn wereld ging open. Op dat moment dacht ik dat ik later in een labo zou werken. Maar kijk, het is anders uitgedraaid. Ik ben wel altijd iemand geweest die er voor de volle honderd procent voor ging, in alles wat ik deed. In die zin stond het in de sterren geschreven dat mijn ondernemende en ambitieuze kant naar boven zou drijven. Ik herken dat nu ook in onze drie kinderen. Ze zijn dertien, vijft ien en zeventien, en onze oudste dochter heeft net zelf het besluit genomen om, vooraleer ze met de universiteit begint, een jaar haar talen bij te spijkeren in het buitenland. We hebben haar dat niet opgedragen; ze heeft dat volledig autonoom beslist en geregeld.’ Weer die fonkelende ogen: ‘Dan ben je als moeder heel fier, natuurijk. Ik weet niet of onze kinderen later in de zaak zullen stappen. Het is ook niet belangrijk. Ik hoop gewoon dat ze mogen meemaken wat hun ouders hebben meegemaakt. Klein beginnen, met een grote droom, en álles nog moeten leren, en geduldig wachten op de eerste centjes van je klanten — maar blijven dromen, durven, doen, denken en doorzetten. Mijn vrienden zeggen soms: je ziet er zo moe uit – en ik ben ook dikwijs moe. Maar mijn antwoord is dan: ja, ik ben moe, maar ik ben zalig moe.’

Wanneer het gesprek ten einde is, vraagt Liesbeth Schwartz of ze het raam mag openzetten. ‘Het is hier warm — we moeten wat frisse lucht binnenlaten.’ Zonder dat ze het zelf beseft , is het een zin die veel over haar zegt: een vrouw die zichzelf maar ook haar bedrijf en werknemers steeds van zuurstof en verse energie wil voorzien.

Benieuwd naar meer verhalen van ondernemers?

Barbara Claeys
Barbara Claeys

Blog

Van academische verdieping naar bedrijfsvernieuwing: een persoonlijk perspectief

‘Ik liet de academische wereld achter me na het afronden van mijn doctoraat en koos voluit voor Bank Van Breda.'

Mijn bedrijf is gehackt. Wat nu?

Hoe afhankelijk zijn we van informatica? En wat zijn de risico's? Vanuit enkele concrete situaties geven we u graag tips en tricks!

Het belang van voorafbetalingen in boekjaar 2024

Uw vennootschap is niet verplicht om voorafbetalingen te doen. Wanneer uw vennootschap echter niet of onvoldoende voorafbetalingen doet, riskeert u een belastingvermeerdering. Hoe vermijdt u deze vermeerdering? U leest het hier.

Lees meer updates