Het apothekerslandschap in volle beweging

De apothekerswereld is in volle verandering en verandering zorgt nu eenmaal voor onzekerheid en onrust. Zo voelen we in de pers en in gesprekken vaak een negatief sentiment. Enkele koppen en uitspraken maken ons dit duidelijk: 

‘De concurrentie vanuit de online-aanbieders, waarbij vooral op het prijsverschil gewerkt wordt, is moordend.’ 

‘De sluiting van vele kleine apotheken geeft aan dat het slecht gaat in deze sector.’ 

‘Het is zeer moeilijk om voldoende personeel te vinden.’ 

Koppen die zonder twijfel klinken. Maar men vergeet daarnaast de specifieke eigenschappen van het Belgische apothekerslandschap én de positieve veranderingen mee in de weegschaal te leggen. Zonde!  

België heeft een ontzettend dicht apotheeknetwerk waardoor het voor patiënten relatief weinig moeite kost om zich te verplaatsen naar een apotheek. Samen met de huisarts blijft de apotheker aldus de eerste vertrouwenspersoon als het over ons belangrijkste goed gaat: onze gezondheid. Apothekers zijn bovendien ook vaak het eerste aanspreekpunt om patiënten eventueel door te verwijzen.

We merken de laatste jaren een duidelijke stijging in zowel omzet als winst in de apotheken. De omzet stijgt door een verouderende bevolking (die meer zorg nodig heeft) en door het feit dat nieuwe activiteiten werden toegevoegd aan de taken van een apotheek. 

De omzet van een apotheek bestaat voor ongeveer 65% uit geneesmiddelen verplicht op voorschrift. Dit luik is goed voor 55% van de winst in de apotheek. Hierop hebben zij een monopolie en dit is tevens een segment dat de komende jaren verdere groei zal kennen door onze vergrijzende bevolking.  

Op de overige 35% van de omzet (parafarmacie, verzorgings- en lifestyle producten, voedingssupplementen etc) speelt de online concurrentie dus wel, maar zelfs vandaag slagen deze er niet in om meer dan 10% van deze markt via hun digitale kanalen te laten lopen. Ook in dat segment kunnen de apothekers een toegevoegde waarde bieden. Zij kennen de klant beter en hebben meer zicht op wat het beste bij hen past.  

Concurrentie van grote spelers is hier wél aan de orde, maar gelukkig zien we vele apothekers ofwel zelf uitbreiden (door meerdere vestigingen te verwerven en/of te fusioneren) of door samen aan te kopen, om aldus ook zelf schaalvoordelen te genereren. In dit kader dient opgemerkt dat vele sluitingen ook vaak geen echte sluitingen zijn “we moeten de deur dichtdoen”, maar bewuste keuzes om enkele kleine uitbatingen onder te brengen in een grotere vestiging. 

Dit laatste biedt meteen ook een antwoord op: 

• personeelsproblemen (in elke apotheek moet immers steeds een apotheker aanwezig zijn)  

• de mogelijkheid om andere diensten aan te bieden (vaccinaties, metingen, discrete gesprekken…) en aldus maximaal hun rol waar te maken in advies of preventie.  

• de vroegere eenzaamheid in een apotheek: het wordt teamwork. 

Hieraan kunnen we toevoegen dat de nieuwe regelgeving inzake verplaatsingen/fusies voor veel meer zekerheid heeft gezorgd in de periode daaropvolgend.