1. Behoren de aandelen van de artsenvennootschap tot het eigen vermogen van de arts of tot het gemeenschappelijk vermogen van de arts en zijn over haar partner?
Om deze vraag te beantwoorden, moeten we eerst even nagaan op welke manier de vennootschap werd opgericht. Dit is belangrijk bij een eventuele echtscheiding maar zeker ook bij een overlijden. We schetsen even de drie mogelijke situaties:
- Vennootschap opgericht door één partner voor of tijdens het huwelijk met eigen gelden
Wanneer één van de echtgenoten de vennootschap heeft opgericht vóór het huwelijk of tijdens het huwelijk met eigen gelden, dan zijn de aandelen van de vennootschap een eigen goed van die echtgenoot (art. 2.3.17 BW). Eigen aandelen kan de echtgenoot-aandeelhouder alleen schenken (en verkopen).
- Vennootschap opgericht door beide partners met gemeenschappelijke gelden en aandelen op naam van beiden
Wanneer een echtpaar samen een vennootschap heeft opgericht met gemeenschappelijke gelden en de aandelen ingeschreven worden op naam van beide echtgenoten, dan zijn deze aandelen gemeenschappelijk. Gaat het om gemeenschappelijke aandelen, dan moeten beide echtgenoten samen schenken.
- Vennootschap opgericht door één partner tijdens het huwelijk met gemeenschappelijke gelden
Eén echtgenoot kan de vennootschap alleen oprichten tijdens het huwelijk, met gemeenschappelijke gelden. Dan is er een verschil tussen het recht om titularis te zijn van deze aandelen en het recht op de vermogenswaarde van de aandelen.
De lidmaatschapsrechten (onder andere het stemrecht op de algemene vergadering) verbonden aan aandelen van een vennootschap die met gemeenschappelijke gelden verkregen zijn en op naam van deze één echtgenoot ingeschreven zijn, zijn eigen aan die echtgenoot (art. 2.3.19, §1, 5° BW). Opgelet dit geldt enkel voor zover het om een vennootschap met een besloten karakter gaat (bijvoorbeeld een BV) én enkel de echtgenoot-aandeelhouder zijn of haar professionele activiteit als bestuurder uitoefent. De andere echtgenoot mag dus niet actief zijn als bestuurder in de vennootschap. De vermogenswaarde van deze aandelen is gemeenschappelijk (art. 2.3.22, §1, 5° BW).
Behoren de lidmaatschapsrechten toe aan één echtgenoot, dan komt het recht om als eigenaar te handelen toe aan deze echtgenoot. Hij of zij kan dus de aandelen alleen verkopen of alleen schenken.
2. Mogen de aandelen van een artsenvennootschap (gedeeltelijk) toebehoren aan niet-artsen?
In een advies van 14 december 2013 heeft de Nationale Raad van de Orde van Geneesheren toegestaan dat de aandelen van een artsenvennootschap met voorbehoud van vruchtgebruik mogen geschonken worden aan niet-artsen. De begiftigde niet-artsen mochten dus enkel blote eigenaar worden van de aandelen en dit onder strikte voorwaarden. Zo moest de arts zelf altijd vruchtgebruiker blijven en diende het stemrecht bij de vruchtgebruiker liggen.
In 2018 kwam er een nieuwe Code van Medische deontologie (CMD 2018). Artikel 12 van de CMD 2018 zegt: de arts zorgt ervoor dat zijn beroepsuitoefening en de organisatie van de professionele samenwerking stroken met de bepalingen van de medische deontologie. Hij legt die afspraken schriftelijk vast.
In een advies van 19/11/2022 heeft de Nationale Raad van de Orde van Geneesheren de algemene formulering nu verduidelijkt.
- De CMD 2018 schrijft niet langer voor dat de vennoten van een artsenvennootschap uitsluitend artsen moeten zijn.
- De arts zorgt ervoor dat zijn beroepsuitoefening en de organisatie van de professionele samenwerking stroken met de bepalingen van de medische deontologie. Hij legt die afspraken schriftelijk vast.
- Het advies van 14 december 2013 moet niet meer gevolgd worden.
- De medewerking van een niet-arts in een vennootschap waarin de arts zijn of haar beroep uitoefent, mag geen invloed hebben op de goede uitoefening en de waardigheid van het artsenberoep, noch inmenging mogelijk maken in het beroep van de arts.
Waar in het verleden enkel kon geschonken worden met voorbehoud van vruchtgebruik, kan een schenking van aandelen van een artsenvennootschap nu ook in volle eigendom.
Een schenking van de aandelen van een artsenvennootschap kan een interessante manier om zijn om vermogen door te schenken aan de partner en/of de kinderen.
Als de artsenvennootschap een beroep kan doen op het gunstregime voor de overdracht van familiale vennootschappen, kan de overdracht van aandelen zelfs aan 0% schenkbelasting gebeuren.
"Het kan interessant zijn om met verschillende soorten aandelen te werken!"
Het is belangrijk dat deze schenking geen invloed heeft op de goede uitoefening en waardigheid van het artsenberoep. Ze mag ook niet leiden tot inmenging in het beroep van de arts. Het kan dus interessant zijn om met verschillende soorten aandelen te werken waarbij het stemrecht grotendeels verbonden wordt aan de aandelen die de arts in volle eigendom behoudt.
Meer info?
