Een 'larger than life' plastic hond houdt de wacht aan de ingang van spuitgietbedrijf Moderna Products in Izegem. Het is een beeld – letterlijk en figuurlijk - dat je te Vlaamse lande de voorbije jaren steeds vaker ziet: de kleur van de ‘sculptuur’ is niet levensecht, evenmin als de afmetingen dat zijn. Je spot ze vooral in voortuinen, misschien als moderne 2.0-versies van de tuinkabouters van weleer.

Maar de plastic hond die werknemers en bezoekers van Moderna Products begroet, heeft meer dan een puur decoratieve functie. Het is een symbool waarin de twee belangrijkste aspecten van dit bedrijf samensmelten: (huis)dieren en plastic. Dat geldt ook voor de slogan ‘Creating smart plastics for happy pets’, die in grote letters op de gevel van het gebouw prijkt. Het is een van de eerste zinnen die bedrijfsleidster Chantal Saelen tijdens het gesprek zal aanhalen – en dat zal ze meerdere keren doen.

Meteen wanneer je Moderna Products binnenkomt, zie je aan de receptie een aantal van die smart plastics uitgestald – plastic voorwerpen voor kleine huisdieren, zoals kattenbakken, voederbakken, toiletten en transportkooien. Dat de huisdieren er happy van worden, is gemakkelijk te geloven: dit zijn namelijk geen kattenbakken of hondenbenches zoals je je daar meestal iets bij voorstelt. Er zijn tal van varianten in tal van kleuren. Ze zijn vaak gedecoreerd met de vrolijkste motieven en wijken af van de klassieke, vertrouwde vormen – of wat dacht u van de Lucky Cat, geen vierkante maar ronde kattenbak die in 1996 de grote doorbraak betekende voor Moderna.

Kattenbak rijmt bijna op katterap – een typisch West-Vlaams woord dat uitdrukt dat iets razendsnel gebeurt; zo snel als een kat zich uit de voeten kan maken of een muis bespringt eenmaal ze die in het vizier heeft .

Katterap is ook hoe Chantal Saelen spreekt: dit is een vrouw die nooit naar haar woorden hoeft te zoeken; een vrouw ook voor wie het vooruit mag gaan. Of beter nog: móét gaan.

Katterap is ook hoe Chantal Saelen spreekt: dit is een vrouw die nooit naar haar woorden hoeft te zoeken; een vrouw ook voor wie het vooruit mag gaan. Of beter nog: móét gaan.

Van knopen tot katten

‘Ja’, knikt Chantal beslist. ‘Stilstaan is achteruitgaan.’ Een motto dat in haar genen zit, en dat mag je letterlijk nemen, want Moderna is een familiebedrijf. Het waren de grootouders van Chantal die het in 1932 uit de grond stampten – toen al onder de naam Moderna. ‘Maar het ging er dan natuurlijk helemaal anders toe,’aldus Chantal. ‘Moderna is begonnen als een knopenfabriek.’ Ze lacht. ‘Ja, écht: alles startte met knopen, om vandaag bij kunststofaccessoires voor huisdieren – vooral honden en katten - uit te komen.’ Van knopen tot katten: het zou óók een slogan kunnen zijn, maar het is vooral een zin waarachter het verhaal van de grote flexibiliteit van een ondernemersfamilie zit.

Chantals grootvader leverde decennia geleden zijn knopen hoofdzakelijk aan confectiefabrikanten – Izegem was de regio van het textiel en de schoenen. Toen haar ouders de zaak in de jaren zestig overnamen, ontwikkelden ze naast knopen een tweede productlijn: die van de ‘schoengarnituren’, die vandaag trouwens opnieuw in de mode zijn. ‘Dat was toen een heel bloeiende markt’, vertelt Chantal, ‘maar niets is natuurlijk zo grillig als mode, en dus was de versiersels voor schoenen geen stabiel leven beschoren.’ De nadruk kwam daarom opnieuw op knopen te liggen – tot de vader van Chantal in de jaren tachtig een tweede wake-up call kreeg.

‘Confectiefabrikanten trokken en masse naar lageloonlanden in Noord-Afrika en Oost-Europa. Het werd tijd voor een tweede reconversie van Moderna - dus ja, misschien heb ik wel van mijn grootouders en ouders geleerd dat stilstaan inderdaad achteruitgaan is, en flexibiliteit een van de belangrijke aspecten van het ondernemerschap is. Mijn ouders zagen hun bedrijf afslanken en hebben zichzelf de vraag gesteld: wat kunnen wij het best? Wat is onze ware expertise?’ Het antwoord was: spuitgieten – of het nu om knopen of iets anders gaat. En daarna was het in ons verhaal een kwestie van de juiste man op het juiste plaats op het juiste moment – het tikkeltje geluk, met andere woorden, dat je als ondernemer nu eenmaal ook moet hebben.’

Om het niet in het West-Vlaams maar in het Engels te zeggen: say what you do, do what you say. Naast fl exibiliteit is dat een ander kernbegrip in mijn visie op ondernemerschap.’

Vader Saelen kocht in de regio meer bepaald een failliet spuitgoedbedrijfje op. ‘Dat deed hij eigenlijk enkel voor de matrijzen,’ vertelt Chantal, ‘maar het bedrijf vervaardigde ook producten voor vogels en duiven. Met hun matrijzen konden onder meer eetbakjes in plastic gemaakt worden. Om de klanten van het failliete bedrijf verder te kunnen blijven bedienen, besloot Chantals vader zich daarop toe te leggen. ‘Maar,’ gaat Chantal verder, ‘de vogel als huisdier en de duivensport werden in de jaren tachtig minder populair, en dus vroegen steeds meer klanten of Moderna ook geen producten voor kat en hond kon leveren. Zo zijn we beland bij wat vandaag uiteindelijk onze hoofdactiviteit is geworden: het ontwerpen en produceren van designproducten voor katten, honden en kleine huisdieren als cavia’s en konijnen.

Van de Izegemse kerktoren naar South-Carolina

Ontwerpen en design: het zijn woorden waar in de derde generatie van Moderna Products een steeds grotere focus op kwam te liggen. En die derde generatie, dat zijn Chantal en haar echtgenoot Bart Bonte, die elke dag letterlijk tegenover haar aan een bureau zit. Beiden vinden ze dat heerlijk. ‘Of we mekaar niet té veel zien?’ Heftig nee-geknik gevolgd door een luide lach. ‘Banee, gij. Andere ondernemers met een drukke baan hebben vaak het probleem dat ze hun partner weinig of zelden zien; wel, dat probleem stelt zich bij ons in elk geval nooit.’

Chantal en Bart namen het bedrijf in 1998 over. Ze kozen er meteen heel bewust voor om het verschil te maken met het aanbod dat al op de markt was, door hoog in te zetten op meer gesofisticeerde producten met veel oog voor eigen ontwerp en design. Die aanpak loonde: Moderna viel op met zijn moderne aanpak en werd in 2012 Nationaal KMO Laureaat. ‘We zijn echt begonnen als een bedrijf rond de kerktoren, met een typisch Izegems product - knopen - maar nu werken we met bijna tachtig mensen en exporteren we naar zeventig landen.’ Chantal heeft zichtbaar binnenpretjes. ‘Ik denk dikwijls: nu zitten we waarschijnlijk aan het maximum wat onze geografische spreiding betreft , maar dan is de volgende denkpiste meteen: in welk ander land kunnen we nóg een speler worden?’

Een ambitieuze gedachte als je weet dat Moderna zelfs in China een grote afzetmarkt heeft . Vijf jaar geleden is het bedrijf ook sterk gegroeid in de Verenigde Staten. ‘Dat is fantastisch, natuurlijk, en we zijn er zo trots op. In Amerika, de grootste markt voor huisdieren wereldwijd, hebben we sinds een aantal jaar zelfs een eigen bedrijf in South-Carolina. Opnieuw gaat het hier om flexibiliteit: we stelden vast dat Amerikaanse groothandels verzot waren op ons European design maar dat ze, misschien vanuit patriottisme, liever hun huisdierenproducten kochten bij een bedrijf dat in eigen land gevestigd was. Daarop hebben wij ingespeeld.’

Gelukkige dieren, gelukkige baasjes, gelukkige ondernemers

De website van Moderna Products is integraal in het Engels: een volledig internationaal verhaal dus. Op die site stel je vast dat niet alleen het design van de producten opvallend is. Ook de namen ervan zijn trendy, gaande van ‘Mega Comfy ’ tot ‘Arist-ocat’, ‘Roadrunner’ en ‘Doonut’. Chantal: ‘Neem nu een kattenbak: dat is eigenlijk gewoon een gebruiksvoorwerp. Maar vanuit onze historiek van de knopen en de link met de mode die er toen al was, is de schoonheid van een product voor ons altijd belangrijk geweest. Dat bepaalt ook ons succes: wat we maken is praktisch in gebruik maar oogt ook mooi. Vandaar die slogan ‘smart products for happy pets’: ze zijn smart omdat ze handig zijn, wat de pets happy maakt en dus ook hun baasjes, en die hebben nog een reden te meer om happy te zijn omdat we geen simpele vierkante plastic dozen maken. En daarmee is de cirkel rond: als de baasjes gelukkig zijn, zijn wij dat ook.’

Groeien. Tevreden klanten ontmoeten. Van bijna niets – plastic korrels – iets maken. Het contact met de werknemers. Er is, zo zegt Chantal, weinig wat ze niet fi jn vindt aan haar job. ‘Er is wel één iets waar ik in de bedrijfswereld niet tegen kan en ook nooit aan meegedaan heb, en dat zijn tactische spelletjes. Misschien is dat vanuit een soort West-Vlaamse eenvoud, en vanuit onze achtergrond als een bedrijf dat letterlijk onder de kerktoren is begonnen. Ik wil dat wanneer mensen de naam ‘Moderna Products’ horen, ze meteen weten dat ze aan ons een eerlijke gesprekspartner hebben. De wereld zou zoveel mooier zijn mocht iedereen oprecht zijn.

Om het niet in het West-Vlaams maar in het Engels te zeggen: say what you do, do what you say. Naast flexibiliteit is dat een ander kernbegrip in mijn visie op ondernemerschap.’

Wat erin zit, moet eruit

Chantal vindt het zelf hoegenaamd niet belangrijk of haar twee dochters later het bedrijf zullen overnemen, maar zelf heeft ze nooit een seconde getwijfeld om in de voetsporen van haar ouders te treden.

‘Ondernemer willen worden, dat is een gen dat je wel of niet in je draagt. En als je het hebt, dan moet het eruit. Snap je wat ik bedoel? Dan kriebelt dat gen en wil het zich uiten.

Ik heb ooit vakantiejobs gedaan in administratief werk, waarbij ik datalijsten moest overtypen. Ik zag iedereen om halfvijf ogenblikkelijk stoppen, middenin de lijst waarin ze bezig waren, en snapte dat niet. Niet dat ik wil stoefen, totaal niet, maar ik werkte mijn lijstje volledig af, zélfs als dat betekende dat ik daar nog meer dan een uur moest blijven. Dan had ik een voldaan gevoel en kon ik ’s morgens met een schone lei beginnen. Een nine-tofive job heeft me nooit aangetrokken. Voor alle duidelijkheid: ik heb niets tegen mensen die daar wél van genieten. Niet iedereen moet willen ondernemen, maar zelf heb ik heel vroeg geweten dat daarin mijn toekomst school.’

Wanneer Chantal een rondleiding geeft door het bedrijf, valt het op dat ze iedereen van de bijna tachtig werknemers bij voornaam kent – en ook door iedereen hartelijk begroet wordt. ‘Daar geniet ik enorm van’, zegt ze. ‘Het is niet omdat je een plastic voorwerp produceert dat je je mensen als voorwerpen moet behandelen. Sommigen werken hier van hun zestiende en hebben ook mijn ouders gekend. Dat schept een band. Waar ik me vaak het hoofd over breek, is hoe ik iets op het getouw kan zetten dat al onze werknemers samenbrengt. Een drink op vrijdagavond is niet haalbaar, omdat we met verschillende ploegensystemen werken.’ Ze knikt gedecideerd. ‘Maar ik zal er iets op vinden.’

Dat kan niet anders bij een vrouw die, terwijl ze enthousiast de verschillende producten laat zien die torenhoog in een magazijn gestapeld staan, zegt dat ze opstaat met haar job en ermee gaat slapen. ‘Dat mag je ook letterlijk nemen’, lacht ze, ‘gezien mijn man ook mijn belangrijkste partner op de werkvloer is.’

En dan, terwijl ze richting uitgang van de fabriek wandelt, komen katterap een aantal zinnen uit haar mond die alles samenvatten: ‘We kunnen hier alles zelf ontwerpen, produceren en verkopen. Ik heb mijn vrijheid en mijn eigen agenda. Ik zie mijn man veel en we vullen mekaar perfect aan. Ieder jaar groeien we. Het is rennen, vliegen, duiken, heel soms eens vallen maar altijd weer opstaan, en vooral altijd met volle goesting doorgaan. Daaraan word je verslaafd.’ En dan, op fl uistertoon, alsof de grote hond voor het bedrijf oren heeft : ‘Ja, tuurlijk, ik ben al moe geweest. Maar ik ben het nooit moe geweest. Er is nog zoveel te doen. Onze uitdagingen vandaag liggen hoofdzakelijk binnen het sustainability kader. We hebben daarvoor zelf een plan geschreven , het Moderna Green Pact. We willen niet enkel de volledige transitie maken naar het gebruik van recycled materiaal maar ook van puur shareholder interest naar stakeholder interest.'

Ondernemer willen worden, dat is een gen dat je wel of niet in je draagt. En als je het hebt, dan moet het eruit.

Benieuwd naar meer verhalen van ondernemers?

Barbara Claeys
Barbara Claeys

Blog

Mijn bedrijf is gehackt. Wat nu?

Hoe afhankelijk zijn we van informatica? En wat zijn de risico's? Vanuit enkele concrete situaties geven we u graag tips en tricks!

Het belang van voorafbetalingen in boekjaar 2024

Uw vennootschap is niet verplicht om voorafbetalingen te doen. Wanneer uw vennootschap echter niet of onvoldoende voorafbetalingen doet, riskeert u een belastingvermeerdering. Hoe vermijdt u deze vermeerdering? U leest het hier.

Eén wereld, duizend vrouwen

Op 8 maart vieren we Internationale Vrouwendag. Ook bij Bank Van Breda laten we deze dag niet zomaar voorbijgaan. Wat betekent deze dag voor vrouwelijke ondernemers en vrije beroepen?

Lees meer updates